Als je het Nederlands economisch nieuws volgt, dan komt de term ‘AEX’ of ‘AEX index’ vaak langs. Ook op dit blog wordt diverse malen naar de AEX verwezen. Maar wat is de AEX nou eigenlijk? Wat voor een bedrijven komen daar in voor, en is het interessant om zelf deze index te volgen?
In dit artikel de antwoorden op die vragen. In onderstaande inhoudsopgave zie je precies wat je allemaal kan verwachten in dit artikel over de AEX.
Inhoudsopgave
Wat is de AEX precies?
De AEX staat voor Amsterdam Exchange Index (dus AEX index is eigenlijk dubbel). Het is een index met de 25 grootste (qua marktkapitalisatie) en meest verhandelde Nederlandse bedrijven die een beursnotering hebben. Met de hoogte of koers van de index wordt aangetoond hoe goed deze bedrijven het gezamenlijk doen.
Het wordt gezien als de graadmeter van de Nederlandse economie. Of dat klopt, laten we voorlopig nog even in het midden. Maar het is wel de reden waarom er zo vaak naar gerefereerd wordt. Net zoals Amerikaanse media vaak zullen verwijzen naar de Dow Jones of de S&P500.
Voor kleinere bedrijven hebben we in Nederland ook de indices AMX en AScX.
De AEX opent op beursdagen om 9:00 uur en sluit om 17:30 uur.
Bedrijven in de AEX
Er zitten dus 25 bedrijven in de AEX. Het bedrijf Euronext bepaalt welke bedrijven daar in zitten. Om in aanmerking daarvoor te komen, wordt een berekening gemaakt. De zogenaamde handelsomzet wordt berekend. Dat is ongeveer de gemiddelde koers vermenigvuldigd met het verhandelde volume. De 25 bedrijven met het hoogste handelsvolume komen vervolgens in aanmerking voor de AEX.
Per 28 juli 2020 bestaat de samenstelling van de AEX uit de volgende bedrijven:
- ABN AMRO
- Adyen
- Aegon
- Ahold Delhaize
- Akzo Nobel
- ArcelorMittal
- ASM International
- ASML
- ASR Nederland
- DSM
- Galapagos
- Heineken
- IMCD
- ING Group
- Just Eat Takeaway
- KPN
- Nationale Nederlanden
- Philips
- Prosus
- Randstad Holding
- RELX
- Royal Dutch Shell
- Unibail-Rodamco-Westfield
- Unilever
- Wolters Kluwer
Voor de weging van de bedrijven wordt geen gebruik gemaakt van het handelsvolume, maar wordt er gekeken naar de marktkapitalisatie. Daarbij geldt dat het gewicht niet boven de 15% mag komen, waarmee de zwaargewichten dus niet meer dan 15% aan gewicht kunnen hebben binnen de AEX.
Deze weging wordt tweemaal per jaar aangepast. Dat gebeurt op de eerste handelsdag van maart en de eerste handelsdag van september.
Zwaargewichten in de index
Er geldt dus een maximum van gewicht, wat waarschijnlijk goed is, want er zouden anders bedrijven over dat maximum heen gaan. En dat zou vervolgens lijden tot een index die vooral bestaat uit zwaargewichten.
Van de bedrijven zijn er feitelijk drie zwaargewichten: ASML, Shell en Unilever. De koersveranderingen van deze bedrijven hebben daarmee ook een grotere invloed op de koers van de AEX dan bijvoorbeeld, pak hem beet, Aegon.
Geschiedenis van de AEX
De Amsterdamse effectenbeurs is een van de oudste handelshuizen ter wereld. De AEX, de belangrijkste graadmeter van de effectenbeurs, behoort daar echter niet toe.
Op 4 maart 1983 werd de AEX geïntroduceerd, toen nog met de naam EOE-index (van European Options Exchange), door Tjerk Westerterp (de directeur van de beurs). Hij kwam met het idee na het in de Verenigde Staten te hebben gezien.
Daarmee werd de AEX wel de eerste aandelenindex in Europa die continu berekend werd. Graadmeters in Duitsland (DAX), Frankijk (CAC 40) en Groot-Brittanië (FTSE 100) volgen later dat voorbeeld.
Met de introductie van deze index waren 13 bedrijven opgenomen, waarvan het overgrote deel nog steeds aanwezig is in de AEX (ABN, Amro, Ahold, Akzo, Heineken, Nationale Nederlanden, Philips en Unilever).
Tot 1990 werd het aantal bedrijven van de index langzaam uitgebreid tot 25 stuks, en op 1 januari 1994 is de naam veranderd naar de AEX.
Grootste crashes
Gezien de relatief lange historie van de AEX, zijn er ook voldoende dagen geweest waarop de beursindex hard daalde. De grootste crashes zijn als volgt:
- 19 oktober 1987: -12,00%
- 12 maart 2020: -10,75%
- 26 oktober 1987: -9,27%
- 24 augustus 2015: -9,26%
- 6 oktober 2008: -8,75%
Populariteit van de AEX onder beleggers
Het idee van de AEX index is natuurlijk mooi. Het zou op een eenvoudige manier de weerspiegeling geven van de Nederlandse economie. Toch is er veel kritiek op de AEX, en is het niet bepaald populair onder beleggers. Dat heeft een aantal redenen.
Allereerst de weging van de bedrijven. Als je belegt in de AEX, dan steek je voor een groot gedeelte te geld in drie of vier bedrijven die ongeveer de helft van de AEX bepalen (Shell, Unilever, ASML en RELX). Het hele idee van indexbeleggen is juist dat je een flinke spreiding hebt.
Een aantal jaren terug was de kritiek ook zo, maar dan vooral gericht op de financiële sector die te aanwezig was (40%+). Zo waren banken voor een groot deel aanwezig in de index. Sinds de kredietcrisis is dat echter wel verminderd, maar het toont wel het belang aan van spreiding. Had je voor 2008 in de AEX geïnvesteerd in de hoop goed gespreid te zijn, dan kwam je daar toch vervelend uit.
Daarnaast is er kritiek omdat er ook ondernemingen in de lijst staan die niet echt Nederlandse binding hebben. Op het moment bijvoorbeeld ArcelorMittal en eerder een bedrijf als Gucci (tot 2004).
Verder is het ook zo dat beleggers steeds meer internationaal beleggen, en dus niet meer zo de nationale graadmeter in de gaten houden. Toch zal de AEX wel vaak gebruikt blijven worden in Nederland, iedereen is er inmiddels mee bekend.
Gros AEX
Goed om te weten is dat de AEX het dividend niet herbelegt. Als je de AEX koers bekijkt, dan zie je bijvoorbeeld dat we nog niet (ver) boven de behaalde niveau’s uit 2000 en 2008 zijn.
Dat heeft te maken met het feit dat het dividend niet meegerekend wordt in de koers. En dat terwijl bedrijven dit dividend wel uitbetalen. Dus dat rendement ontvang je ook nog gewoon.
Van de AEX is er ook een herbeleggingsindex, de AEX GR (gros return index). Die laat die ontwikkeling van het rendement van dividend wel zien in de koers.
Kan ik beleggen in de AEX?
Als je zelf wilt beleggen in de AEX, dan kan dat zeker. Hiervoor moet je bij je broker het indexfonds AEX kopen. Bij een broker zoals DEGIRO of BUX heeft die gewoon de ticker AEX.
Wat je ook kan doen, is het kopen van de individuele aandelen om zo ook de index te krijgen. Maar dat lijkt wat omslachtig. Het is waarschijnlijk beter (en interessanter qua kosten) om te kiezen voor de ETF.
Wees je dus wel bewust van de kritiek van andere beleggers op de AEX. Anders kan je altijd nog naar andere ETFs kijken om gespreid te beleggen, daarvoor heb je niet per se de AEX nodig. Door de populariteit van ETF beleggen kan je elke index wel kopen tegen lage kosten.
