De prijs van aardgas is constant in beweging. De fossiele brandstof wordt namelijk wereldwijd verhandeld wat het verschil in de prijs bepaald. In dit uitgebreide artikel wordt alles omtrent aardgas besproken. Wat is het precies, waar komt het vandaan, hoe komt de prijs tot stand en wat heeft invloed op deze prijs? Lees snel verder voor het antwoord op al je vragen.
Inhoudsopgave
Wat is aardgas?
Om meer te weten te komen over de prijs van aardgas is het belangrijk om eerst vast te stellen wat aardgas eigenlijk is. Aardgas is een fossiele brandstof, net zoals steenkool en aardolie. Deze grondstoffen zijn vele jaren geleden ontstaan uit resten van dieren en planten. Vallen deze resten uit elkaar, dan komen er gassen vrij. Het grootste gedeelte van deze vrijgekomen gassen is methaan. Aardgas bestaat voornamelijk uit methaan. Het kan compleet opbranden tot water en kooldioxide en is hiermee een van de milieuvriendelijkste fossiele brandstoffen. De verbranding van aardgas wordt als een vorm van energie gebruikt in Nederland, maar ook in vele andere landen in de wereld.
Verbranding van fossiele brandstoffen slecht voor milieu
Aardgas behoort net als aardolie, ruwe olie en steenkool tot de fossiele brandstoffen. Het zijn grondstoffen die zijn ontstaan uit overblijfselen van planten en dieren die miljoen jaren geleden hebben geleefd. De wereld gebruikt al meer dan 100 jaar lang fossiele brandstoffen om bijvoorbeeld het licht in huis te laten branden, om auto’s te laten rijden en iedereen van energie te voorzien. De verbranding van deze fossiele brandstoffen is niet goed voor het milieu. Het zorgt namelijk voor de verontreiniging van water en lucht, wat leidt tot de opwarming van onze aarde. Veel mensen promoten dan ook het gebruik van schone energie.
Minst vervuilende fossiele brandstof
In vergelijking met andere fossiel brandstoffen is aardgas het minst slecht voor het milieu. Dit komt door de samenstelling van aardgas. De grondstof bestaat uit vier waterstofatomen en uit een koolstofatoom. Wordt aardgas verbrandt, dan produceert de grondstof kooldioxide, waterdamp en kleine hoeveelheden stikstofoxiden.
Hoe ontstaat aardgas?
Aardgas ontstaat uit de resten van dieren en planten die miljoenen jaren geleden ontstaan zijn. De planten die in het water terechtkomen, vormen een veen. Vervolgens ontstaat er een laag zand en klei op het veen, hierdoor worden de lagen van veen samengeperst. Dit is hoe bruinkool gevormd wordt en op een gegeven moment ook steenkool. De samengeperste lagen worden steeds warmer, waardoor er aardgas uit de steenkool zal komen. Het aardgas is licht en zal dus opstijgen. Het aardgas kan in de open ruimtes tussen de zandlagen bewaard worden door de dikke laag klei die er bovenop ligt.
Hoe wordt aardgas gewonnen?
Aardgas kun je dus vinden in open ruimtes diep in de grond tussen diverse lagen van zand en klei, zoals je hierboven al hebt kunnen lezen. Maar hoe haal je dit er nu uit, zodat je het gas kunt gaan gebruiken. Met een boortoren kan aardgas van maar liefst 4 kilometer diepte gehaald worden. Het aardgas zal eerst gescheiden worden van water, zand en andere schadelijke stoffen. Vervolgens wordt het gas in een energiecentrale verbrand. Hierbij komt de schadelijke stof CO2 vrij. Tijdens de verbranding van gas komt er warmte vrij die een grote ketel van water zal verwarmen. De stoom die hierbij vrijkomt zal vervolgens een turbine aandrijven en deze kan de energie doorgeven aan een elektriciteitsnet. De stoom zal opgevangen worden en kan hierdoor opnieuw gebruikt worden.
Gebruik van aardgas als verwarming of brandstof
Aardgas kan direct getransporteerd worden naar huizen en bedrijven die gas gebruiken voor het gasfornuis of voor het verwarmen van het gebouw. Wist je dat aardgas van nature reukloos is? De leverancier van het aardgas voegt een geurstof toe aan het gas, zodat je het als consument kunt ruiken. Dit is erg belangrijk in gevallen van een gaslek. Aardgas kan ook gebruikt worden als brandstof voor voertuigen. Als aardgas voor een auto gebruikt worden, wordt het ook wel aardgas onder druk genoemd (Compressed Natural Gas). Een auto die aardgas als brandstof gebruikt, stoot minder CO2 uit als auto’s met benzine als brandstof.
Samenstelling van aardgas
Aardgas bestaat voor het grootste gedeelte uit methaan. Hieronder vind je alle bestanddelen van aardgas. Weet overigens wel dat de samenstelling anders is per bron. Zo zit er in gas uit Groningen meer stikstof dan uit bijvoorbeeld Rusland.
| Bestandsdelen | Volume |
|---|---|
| Methaan | 81,30% |
| Stikstof | 14,35% |
| Ethaan | 2,85% |
| Kooldioxide | 0,89% |
| Propaan | 0,37% |
| Butaan | 0,14% |
| Hexaan | 0,05% |
| Pentaan | 0,04% |
| Zuurstof | 0,01% |
Hoog- en laagcalorisch aardgas
Aardgas kan hoog- en laagcalorisch zijn. Aardgas heeft een calorische waarde die aangeeft hoeveel warmte er precies uit een kubieke meter aardgas te winnen valt. Hoogcalorische aardgas wordt voornamelijk uit het buitenland geimporteerd, zoals Canada. In dit hoogcalorische aardgas zit meer methaan en minder stikstof. Het aardgas dit in Groningen gewonnen wordt, is laagcalorisch.
Start van toepassing aardgas
In 1816 werd aardgas voor het eerst gebruikt voor energie. Dit gebeurde in de stad Baltimore in de Verenigde Staten. Aardgas werd hier gebruikt voor het verlichten van de de straten. Rond 1900 werd aardgas in meerdere staten in de USA gebruikt en na de Tweede Wereldoorlog werd aardgas door een pijpleidingnetwerk grootschalig verspreid door het hele land.
Waar wordt aardgas voor gebruikt?
Aardgas wordt tegenwoordig zowel commercieel als industrieel niveau op grote schaal gebruikt voornamelijk voor de verwarming van woningen. Daarnaast wordt het ook gebruikt voor het opwekken van elektriciteit.
Gebruik van aardgas in industrie
Vooral in de industriële wereld is er veel vraag naar aardgas. Dit wordt namelijk gebruikt om bijvoorbeeld metaal te smelten, industriële boilers op te warmen of om hoogovens aan te drijven. Aardgas wordt op veel verschillende industriële vlakken gebruikt, zoals voedselverwerking, afvalverbranding en de kunstmestindustrie.
Gebruik van aardgas in huis
Wereldwijd koken er nog steeds veel mensen op gas, ook in Nederland is dit zeker het geval. Al zien we dit steeds meer veranderen. In de winter gaat het gasverbruik ook zeer omhoog.
Welke landen produceren aardgas?
Aardgas wordt enkel op een aantal plekken in de wereld geproduceerd. De United States is de grootste producent van gas in de wereld. Het gas kan per vrachtwagen en trein vervoerd worden. Maar in de meeste gevallen wordt het gas via een netwerk van pijpleidingen naar de gewenste locatie gebracht.
Wat heeft invloed op de prijs van aardgas?
Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op de aardgas prijs. Je kunt deze factoren opdelen in drie categorieën: de economie, cyclische factoren en brand stofwisseling. We zullen hieronder verder uitleggen hoe dit precies werkt.
Invloed van de economie
Ten eerste speelt de economie een belangrijke rol in de bepaling van de prijs van gas. Hoe meer welvaart en hoe meer de economie floreert, hoe hoger de vraag naar aardgas. Dit wordt vooral veroorzaakt door de industriële productie van meer producten. Zakt de economie meer in, dan zakt de vraag naar nieuwe producten waardoor er minder vraag naar aardgas zal zijn.
De invloed van cyclische factoren
De vraag naar aardgas wordt ook beïnvloed door cyclische factoren. Zo is de vraag ook erg seizoensgebonden. In de koude wintermaanden in Nederland wordt er namelijk veel meer gestookt dan in de rest van het jaar. Aardgas blijft in flink wat landen, waaronder Nederland, een van de populairste warmtebronnen voor het verwarmen van gebouwen. De vraag naar aardgas in de maanden januari en februari het hoogst. Dit heeft veel invloed op de prijs van aardgas.
Brandstof wisseling
Voornamelijk industriële consumenten zijn erg kostenbewust en kiezen voor een wisseling van brandstof als er brandstoffen beschikbaar zijn voor een lagere prijs. Bedrijven volgen de prijs van fossiele brandstoffen en gaan voor de goedkoopste optie. Wordt de prijs van de brandstof aardgas te hoog, dan zal een bedrijf snel overstappen naar een goedkopere optie. Brandstof wisseling wordt veroorzaakt door de prijs die de vraag beïnvloedt in plaats van andersom, wat uiteindelijk dus weer invloed heeft op de vraag en de prijs van aardgas.
Hoe de prijs van aardgas zich ontwikkelde in 2021 en 2022
In de zomer van 2021 steeg de prijs van aardgas zeer snel. Dit had voornamelijk grote gevolgen voor bedrijven die veel stroom gebruiken en de industrie. In 2022 bleef de prijs van aardgas stijgen. Dit werd veroorzaakt door de oorlog van Rusland en Oekraïne.
Rusland is de grootste leverancier van gas naar Europa en dus Nederland. Voor consumenten en tarieven met een vast contract was dit geen probleem, maar voor mensen met een variabel contract had dit grote gevolgen. In 2022 bleef de prijs van aardgas doorstijgen, omdat de markt compleet ontregeld was. Veel landen moesten namelijk op zoek naar nieuwe energiebronnen of gasleveranciers.
Hoe wordt de prijs van aardgas bepaald?
De prijs van aardgas verschilt per energieleverancier. De exacte prijs die je voor een kubieke meter aardgas betaalt, is afhankelijk van verschillende onderdelen, waaronder de kale prijs van gas, de energiebelasting, ODE, gasregiotoeslag en de BTW. De kale prijs van gas wordt door je energieleverancier bepaalt, maar de ODE wordt door de overheid vastgelegd. De gasregiotoeslag ligt aan de regio waar je je bevindt. Over deze kosten betaal je 9% BTW.
Is aardgas een duurzame brandstof?
Aardgas is een brandstof die schoner is dan bijvoorbeeld steenkool, maar het is zeker geen duurzame energie. Er wordt verwacht dat aardgas aan het einde van 21ste eeuw misschien wel op is. Er zit dus een limiet aan het gebruik van aardgas. Dit is in tegenstelling windenergie of zonne-energie. Deze brandstof bronnen raken namelijk nooit op en zijn dus hernieuwbaar en duurzaam.