De olie markt is een van de meest complexe financiële markten voor zowel professionele als retail beleggers. Olie, zowel in de vorm van een aandeel als een vat, kan sterk fluctueren in prijs. Een enorm aantal factoren is hier van invloed op. Het is dan ook verstandig om je met deze factoren bekend te maken alvorens gekozen wordt om in olie te beleggen.
Op deze pagina worden de belangrijkste aspecten van olie als grondstof en de aandelen van olie bedrijven besproken. Ook ontwikkelingen als hernieuwbare energie en de politieke spanningen rondom olie komen aan bod.
Kortom, alles wat je moet weten om een goed begrip te krijgen van de handel in olie. Onderstaande inhoudsopgave geeft je een snel overzicht van de informatie. Zo kan je ook snel navigeren naar het stuk waar je in geïnteresseerd bent.
Inhoudsopgave
Wat is olie?
Olie is een vloeistof die de afgelopen eeuw steeds meer gebruikstoepassingen gekregen heeft. Ook al worden dagelijks nieuwe alternatieven ontwikkeld, is olie nog steeds het belangrijkste middel voor brandstof. Het zorgt ervoor dat een groot deel van de auto’s rijdt, fabrieken draaiende blijven en we overal ter wereld kunnen komen.
Naast het gebruik als brandstof, wordt olie ook voor diverse andere doeleinde gebruikt. Denk bijvoorbeeld als elektrische isolatie, smeermiddel of zelfs voedingsmiddel.
Hebben we het over olie in de financiële sector, dan kijken we vaak naar WTI en Brent olie. WTI komt uit de raffinaderijen in Amerika, Brent uit Europa, Afrika en het Midden-Oosten.
Beleggen in olie kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door opties en futures, maar ook via aandelen en ETF’s. Daarover zo meer.
Welke factoren hebben invloed op de olieprijs?
Beleggen in olie staat garant voor een rollercoaster aan prijsfluctuaties, de prijs is turbulent te noemen. Doordat olie aandelen behalve de olieprijs vanwege tal van verschillende factoren kunnen fluctueren, is het belangrijk dat je op de hoogte bent van een paar van de belangrijkste.
Vraag en aanbod
Olie is een klassiek spel van vraag en aanbod. Al jaren achtereen zijn er aan beide kanten (vraag en aanbod) grote verschuivingen te zien. Van verwachtingen dat de vraag afneemt tot een slinkend aanbod. Volgens de EIA, een Amerikaanse instelling voor energie, neemt de dagelijkse consumptie dit jaar toe tot bijna 100 miljoen vaten per dag. Hoger dan ooit.
Het daadwerkelijke gebruik en dus de vraag, hangt af van de olieprijs. Een te hoge olieprijs heeft vanzelfsprekend het effect dat er minder olie verbruikt wordt. Mensen laten de auto vaker staan, er wordt sneller naar alternatief vervoer gekeken en de prijzen van bijvoorbeeld vliegtickets gaan omhoog.
Een klassieker spel dan vraag en aanbod bestaat er in de oliewereld dan ook bijna niet. Toch lijken de twee steeds verder uit balans te raken. In 2017 werden er minder dan ooit (94 miljoen) olievaten gewonnen. Sinds 2014, neemt de olieproductie ieder jaar af. Simpelweg omdat er minder olie in onze aarde lijkt te zijn, en wellicht omdat we op zoek zijn naar andere manieren om als brandstof te gebruiken.
Gezien de vraag die volgens de laatste cijfers nog altijd stijgt, zijn veel beleggers van mening dat beleggen in olie nog altijd een slimme belegging is.
Kwaliteit en locatie
Een opvallende factor die veel invloed op olie heeft, is de herkomst ervan. Het zogeheten ‘sweet crude’ is schaars. Dit is de oliesoort die vooral in de Verenigde Staten veel gebruikt wordt. En juist omdat er in de Verenigde Staten voldoende olie op te boren is maar juist niet de zoete variant, moet de VS nog altijd olie importeren. Dat zorgt ervoor dat de prijs van Sweet Crude olie tot heden ieder jaar blijft stijgen.
Zelfs binnen de Verenigde Staten bestaan verschillende olieprijzen per soort en locatie. Soorten uit West Texas verschillen weer in prijs van de olie die in Louisiana of Noord-Dakota gewonnen wordt. Kortom, als je diep op de wereld van olie inzoomt, zie je dat er eindeloos veel kleine factoren invloed op de olieprijs hebben.
Opkomende alternatieven
Vanwege de negatieve impact van olie op het milieu, nemen jaarlijks de initiatieven voor alternatieven toe. Er wordt ieder jaar weer meer geïnvesteerd in hernieuwbare energie. Voorbeelden hiervan zijn verbeteren op het gebied van accu’s, waar Tesla een schoolvoorbeeld van is.
Alhoewel veel experts van mening zijn dat het nog lang duurt voordat olie echt een waardige tegenstander als alternatief heeft, lijkt de olieprijs verschillende keren last te hebben gehad van opkomende alternatieven.
Wellicht dat die door de coronacrisis allemaal versneld zullen worden. Sinds de uitbraak van de pandemie zijn we in Europa sowieso veel minder gebruik gaan maken van de auto en het vliegtuig. Of dit weer opgepakt wordt, is nog maar de vraag.
Zie bijvoorbeeld ook: Beleggen in waterstof aandelen.
De verschillende manieren waarop je in olie kunt beleggen
Wie in olie wilt beleggen, heeft hier verschillende financiële producten voor. Dat zijn, in volgorde van populariteit, de volgende producten:
- Opties, CFD’s en futures
- Aandelen
- Olie ETF’s
Ieder van deze drie opties heeft zijn eigen voor- en nadelen. Doordat er weinig overlap tussen de verschillende financiële producten bestaat, is het eenvoudig om tussen de drie werelden te kiezen. Een korte uitleg is voldoende om een of meerdere van deze routes te kiezen.
Opties, CFD’s en Futures
Olie is geliefd onder optiehandelaars. Vanwege de met enige regelmaat volatiele olieprijs, is er een enorme financiële wereld rondom olie ontstaan. Met opties kunnen optiehandelaars speculeren op de prijs van olie. Door een recht te kopen om een voorafbepaalde hoeveelheid olie op een bepaalde datum tegen een voorafbepaalde prijs te kopen of verkopen, is het mogelijk een gok op de beweging van de olieprijs te doen. Dat terwijl je niet de verplichting hebt om deze optie ook echt na te komen.
Lees ook: Meer over put en call opties.
CFD’s zijn de eenvoudige versie van opties. Met een CFD kun je op basis van een hefboom speculeren op de olieprijs. Verwacht je dat de olieprijs stijgt? Dan kun je met een hefboom tot wel tientallen malen de olieprijs speculeren. Een klein verschil in de olieprijs kan dan al een enorme procentuele stijging als gevolg hebben. En waar grote winsten kunnen ontstaan, zijn ook verliezen mogelijk. Beleggen in CFD’s is daarom vaak een groot risico, en wordt beginners sterk afgeraden.
Tenslotte kunnen futures worden ingezet. Een olie future is een afspraak om een specifieke hoeveelheid olie op een bepaalde datum te kopen of verkopen. Deze future kun je doorverkopen wanneer dat je schikt, zodat je niet op daadwerkelijke logistieke proces van de levering van een olievat hoeft over te gaan. Het verschil met een optie is dus dat je wel de verplichting hebt om het te kopen in de toekomst.
Belangrijk om op te merken is dat een oliefuture altijd een hefboom van 1000 bevat. Dat wil zeggen dat één future voor 1000 vaten staat. Neemt de prijs van een olievat met twee dollar toe, kan dat voor een stijging van 2000 dollar (future waarde) zorgen.
Aandelen olie
Zoals je eerder hebt kunnen lezen, zijn er olie aandelen in overvloed. Sommige van de grootste beursgenoteerde bedrijven ter wereld zijn de olie aandelen die je kunt kopen. Verderop deze pagina gaan we dieper op de beste olie aandelen.
Het kopen van olie aandelen is eenvoudig en heeft weinig praktische uitleg nodig. Je kunt bij je vaste broker zonder twijfel voor aandelen van olie bedrijven terecht. Je kunt dan denken aan de aandelen van Shell maar ook Total en Chevron of ExxonMobil. Door een aandeel te kopen, ben jij onderdeel van de groep aandeelhouders die een belang heeft bij het bedrijf waardoor de onderliggende waarde van het aandeel tot stand komt.
Er zijn tal van strategieën die je kunt kiezen bij het beleggen in olie aandelen, net als overigens bij de andere manieren om in olie te beleggen het geval is.
Wat veel mensen interessant vinden aan olie aandelen, is dat ze regelmatig een (bovengemiddeld) dividend uitbetalen. Dividendrendementen van 7% zijn geen uitzondering. Voor dividend beleggers kunnen dit dus zeker interessante dividend aandelen zijn.
Olie ETF’s
Wie naar een bepaalde spreiding of selectie binnen de oliemarkt op zoek is, komt meestal uit bij een olie ETF. Dit is een Exchange Traded Fund dat uit verschillende olie aandelen opgemaakt is. Dat kunnen bijvoorbeeld de tien grootste olie bedrijven van dit moment zijn, maar ook de kleinste waarvan groei wordt verwacht. Doordat je per losse ETF allemaal kleine delen van geselecteerde bedrijven ‘koopt’, ben je met één ETF verspreid over verschillende olie aandelen.
ETF’s binnen olie zijn er in verschillende soorten en maten, ieder met een eigen risicoprofiel. De meest conservatieve olie ETF’s hebben een spreiding over zo’n groot mogelijk aantal olie aandelen waar hoofdzakelijk de grootste olie bedrijven bij aanwezig zijn. Door deze spreiding, loop je over het algemeen minder kans op een negatief rendement wanneer er enkele aandelen dalen. Dit wordt gecompenseerd door de spreiding binnen de olie ETF.
Momenteel zijn de volgende drie olie ETF’s het populairst:
- Alerian MLP ETF
- United States Oil Fund ETF
- WisdomTree Brent Crude Oil ETF
De laatste tijd is van deze drie de WisdomTree Brent Crude Oil ETF op veel lijstjes te vinden. Deze ETF volgt de Bloomberg Brent Crude Subindex die onderbouwd is met swaps. Middels de WisdomTree Brent Crude Oil ETF kun jij je daardoor blootstellen aan de prijsbewegingen in Brent, zoals je hebt kunnen lezen een van de populairste olie noteringen in de wereld.
Waar de WisdromTree Brent Crude Oil ETF zich op olie uit de Noordzee richt, kun je de United States Oil Fund ETF kiezen voor Amerikaanse olie. Amerikaanse beleggers zijn sinds jaar en dag fan van Amerikaanse olie en dat is te zien aan de volumes. Wie zich daarom wilt blootstellen aan de markt van Amerikaanse olie, zit met de United States Oil Fund ETF goed.
iShares heeft in Europa verschillende olie ETF’s die gekozen kunnen worden voor wie zich aan de Europese oliemarkt wilt blootstellen. De iShares STOXX 600 Oil & Gas UCITS ETF is hier een goed voorbeeld van. Op zoek naar een ETF met wereldwijde ‘dekking’? Dan kun je het best voor de SDPR MSCI World Energy UCITS ETF kiezen. De iShares Global Energy ETF voldoet hier ook in.
Dit is geen aankoopadvies. Als je op zoek bent naar olie ETF’s moet je altijd goed je eigen onderzoek doen. Dit artikel dient enkel ter informatie.
Waar moet je op letten bij het kopen van olie aandelen?
De bedrijven die zich achter de grote olie aandelen scharen, lijken op het eerste gezicht sterk op elkaar. Olie, olie en olie, toch? In de praktijk blijken de bedrijfsactiviteiten vaker wel dan niet te verschillen, wat vanzelfsprekend een andere dynamiek voor de prijs van een olie aandeel met zich meebrengt. Door te begrijpen wat precies invloed op de hoogte van een olie aandeel heeft, kun je beter inspelen op veranderingen.
Om te beginnen nemen we je langs de drie verschillende soorten olie bedrijven: Upstream, Midstream en Downstream.
Upstream
Binnen de olie industrie zijn veel bedrijven actief in de upstream sector. In deze sector zijn bedrijven actief die zich bezighouden met het opsporen van potentiële olievelden en het winnen hiervan. Alhoewel de meeste bedrijven dit op basis van seismologisch en geologisch onderzoek doen, komen er steeds nieuwe technieken bij. Dit heeft de afgelopen jaren meermaals voor verschuivingen gezorgd.
Sommige bedrijven binnen de upstream sector houden zich exclusief bezig met het opsporen van potentiële olievelden. Bedrijven achter andere olie aandelen richten zich zowel op het opsporen als winnen van olie (en gas).
Wat veel beginnende beleggers in olie niet weten, is dat bedrijven die zich richten op het produceren van installaties voor boorplatformen en het opsporen van olievelden ook tot de upstream sector gerekend worden. Zelfs wanneer je alleen personeel aan bedrijven binnen deze sector levert, wordt het al tot de upstream sector gerekend!
Midstream
In de midstream sector staat de transport en opslag van olie en gas centraal. Het opslaan en vervoeren van olie is bijzonder complex. De kwaliteit moet zo hoog mogelijk verblijven terwijl het kostenefficiënt van A naar B vervoerd moet worden. Bedrijven die zich met het aanleggen van pijpleidingen of zelfs het maken van olietankers bezighouden, kunnen tot de midstream sector gerekend worden.
Downstream
Voordat olie gebruikt kan worden, moet het meestal geprepareerd worden. Het raffineren van olie en het verwerken en zuiveren van aardgas, zijn allen werkzaamheden waar bedrijven in de downstream sector zich mee bezighouden. Het produceren van benzine, kerosine of zelfs smeermiddelen hoort bij de downstream sector. Zelfs als het alleen gaat om de laatste stap in het zuiveringsproces.
Zowel up-, mid- als downstream
Sommige van de grootste olie aandelen kunnen toegekend worden tot alle drie de ‘stromen’. Neem bijvoorbeeld BP of Shell, dat zowel up-, mid- als downstream actief is. De gigantische marktkapitalisaties van de meest vooraanstaande oliebedrijven is niet zonder reden tot stand gekomen. Het is een continue ontwikkeling geweest van exploitatie, productie en transport.
Wat zijn de beste olie aandelen om in te beleggen?
Je komt in weinig branches bedrijven tegen met de omvang als in de olie branche. Met namen als Royal Dutch Shell en ExxonMobil, lopen de omzetten al snel tot in de miljarden. Dat maakt het helaas niet makkelijker om het juiste olie aandeel te kopen. Er zijn namelijk duizenden olie aandelen die je kunt kopen. We nemen je langst de populairste aandelen van dit moment.
Dit is geen advies om te beleggen in olie aandelen, en dient enkel als informatief leesvoer.
Royal Dutch Shell (RDSA)
Nederlanders hebben volgens beleggingsplatform DEGIRO een zwak voor Shell. Royal Dutch Shell (RDSA) wordt sinds jaar en dag in het aandelenportefeuille van de gemiddelde Nederlander gevonden en is in Nederland het meest verhandelde aandeel. Het aandeel is onder andere volgens velen interessant om in te beleggen vanwege de hoge dividenduitkeringen die op jaarlijkse basis uitgekeerd worden. In 2020 heeft het aandeel Royal Dutch Shell vanwege covid-19 en de dalende olieprijzen een behoorlijke tik gehad en heeft het veel koerswaarde verloren.
ConocoPhillips (COP)
ConocoPhillips (COP) is met recht een van de grootste exploitatie en productie bedrijven van de oliebranche. Het heeft een wereldwijd portefeuille van olievelden en exploiteert daarnaast zandmijnen in Canada. Vanwege de grote reserves kan ConocoPhillips tijdens mindere tijden tegen een stootje, zoals het veelvuldig heeft laten zien.
Kinder Morgan (KMI)
Wie midstream noemt, heeft het al snel over Kinder Morgan (KMI). Het aan de New York Stock Exchange genoteerde bedrijf, is actief in het aanleggen van pijpleidingen van verschillende soorten vloeistoffen waaronder olie. Doordat de omzet hoofdzakelijk op onderhoudscontracten met lange looptijden gebaseerd is, heeft het weinig last van fluctuerende olieprijzen. Bijna 50% van de omzet zou volgens insiders zelfs voor meer dan vijf jaar vast staan (wat dus mogelijk ook al in de koers ingecalculeerd is)!
Phillips 66 (PSX)
Met activiteiten in Europa en de Verenigde Staten is Phillips 66 een van de belangrijkste olie bedrijven. Het is zowel down- als midstream actief vanwege investeringen in midstream bedrijven. Het olie aandeel (PSX) dat aan de New York Stock Exchange genoteerd is, is daarnaast in veel van de eerder aangehaalde ETF’s te vinden. Vanwege de kostenefficiënte aanpak die door Phillips 66 gehanteerd wordt, is het een van de populairste olie aandelen om te kopen.
Enbridge (ENB)
Enbridge (ENB) is op en top midstream. Het is een van de grootste energietransportbedrijven binnen deze branche. Daarnaast heeft het belangrijke pijpleidingen in de Verenigde Staten en Canada, waardoor het een leidende rol tussen beide landen peelt. Net als Kinder Morgan heeft het maar weinig last van fluctuerende olieprijzen doordat de inkomsten vooral uit de transport van olie worden gehaald. Het heeft dan ook een hoge jaarlijkse dividenduitkering die de laatste jaren rond de 7% zat.
Scorpio Tankers (STNG)
Een krachtige midstream speler is Scorpio Tankers (STNG) dat, wat waarschijnlijk geen verrassing is, vooral inzet op olietankers. De meest innovatieve en grote olietankers zijn de laatste jaren op naam van Scorpio Tankers te vinden. Vanwege forse investeringen in nieuwe tankers, heeft het ondertussen een portefeuille van tankers met een aanzienlijk langere levensduur dan veel concurrenten. Dit betekent minder onderhoud en meer winst, aldus diverse experts.
Total S.A (FP)
Total S.A (FP) is een Frans olie bedrijf dat net als Royal Dutch Shell over de gehele linie te vinden is. In tegenstelling tot de eerste twee olie bedrijven uit onze lijst, haalt Total S.A slechts een tiende van de omzet uit de Verenigde Staten. Total S.A is dan ook een olie aandeel om te kopen als je de blootstelling aan de Amerikaanse oliebranche wilt verminderen. Zelfs Shell haalt bijna een derde van de productie uit de Verenigde Staten.
Conclusie olie aandelen
Voor de belegger die olie wilt toevoegen aan zijn beleggingsportefeuille zijn er vele mogelijkheden. Zo kan je in de optie en future handel terecht, maar ook met ETF’s en aandelen kan je blootstelling krijgen aan olie.
Ga je beleggen in olie, weet dan wel dat de prijs erg volatiel kan zijn en erg afhankelijk is van de economische en politieke toestand in de wereld. De prijs van olie kan zomaar flink dalen, wat een negatief effect kan hebben op je aandelen.